تولید واکسن کرونای mRNA توسط محققان ایرانی
به گزارش موج رسا; چند روزی از واردات دومین محموله واکسن روسی به کشور می‌گذرد و واکسیناسیون گروه‌های درمانی کلید خورده و با روند مناسبی در حال انجام شدن است، همچنین در ادامه واکسیناسیون گروه‌های حساس دو روز قبل واکسیناسیون جانبازان و سالمندان در کشور آغاز شد. هرچند وزارت بهداشت تلاش زیادی را برای واردات و تامین واکسن کرونا انجام داده است اما محققان کشورمان نیز طی یک سال گذشته دست روی دست نگذاشتند و اقدامات خوبی در راستای تولید واکسن انجام دادند و برخی از از شرکت‌های تولید کننده واکسن نیز درحال آماده‌سازی زیرساخت‌های تولید انبوه واکسن هستند.
در همین راستا و برای اطلاع از آخرین وضعیت تولید واکسن‌های کرونای داخلی با مصطفی قانعی رییس کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا و عضو کمیته واکسن کووید-۱۹ انجام دادیم که در ادامه مشروح این پرسش و پاسخ را می‌خوانید:
*آقای دکتر وضعیت تولید واکسن برکت چگونه است؟ و آیا زیرساخت‌های تولید انبوه آن فراهم شده است؟
باید از بنیاد برکت که وارد عرصه واکسن‌سازی شد تقدیر کرد به دلیل اینکه در این مسئله مهم وارد شد در صورتی که برخی از نهادهای حاکمیتی دیگر نسبت به این موضوع اعتنا نداشتند. در کنار بنیاد برکت شرکت‌های زیرمجموعه بانک ملی نیز اقدامات خوبی انجام دادند و این انتظار می‌رفت که سازمان تامین اجتماعی نیز به حوزه واکسن ورود پیدا کند که این اتفاق رخ نداد.
واکسن‌های ایرانی برکت پیشتاز است و با تیم علمی مجرب درحال طی کردن مسیر موفقی است، این واکسن فاز یک را طی کرده و درحال ورود به فازهای بعدی است و مسیر را مطابق با استانداردها پیش می‌برد و شاهدیم که به موازات این امر موضوع تولید صنعتی را نیز دنبال می‌کند و زیرساخت تولید صنعتی آماده شده است که این موضوع نشان می‌دهد بنیاد برکت ابایی از هزینه‌کرد ندارد و به نظر می‌رسد تا پایان خرداد ماه تولید صنعتی برای استفاده کشور آغاز شود و ماهانه یک و نیم میلیون دوز واکسن تحویل وزارت بهداشت شود.
*در فازهای بعدی واکسن برکت روی چند نفر تست می‌شود؟
همیشه این بر اساس قوانین بین‌المللی واکسن در فاز دو باید روی چندصد نفر به صورت بالینی آزمایش شود و در فاز سه روی چند هزار نفر تست شود، اما با توجه به اینکه نتایج فاز یک تست واکسن خوب بوده است این امکان وجود دارد که با تایید کارشناسان فاز دو و سه واکسن با یکدیگر ادغام شوند.
*اثربخشی این واکسن چقدر بوده است؟
در فاز یک ایمن بودن واکسن تست می‌شود که خوشبختانه هیچ عارضه‌ای نداشته است و واکسن برکت ایمن بوده است اما اثربخشی آن در فازهای بعدی مشخص می‌شود. ایمنی این واکسن به اثبات رسید به همین دلیل مجوز ورود به مرحله بعدی را دریافت کرده است.
*واکسن‌های رازی و میلانور در چه وضعیتی قرار دارند؟ ایا مجوز تست انسانی دریافت کرده‌اند؟
واکسن رازی مجوز ورود به فاز یک تست انسانی را دریافت کرده است اما هنوز تزریق آن آغاز نشده است، در همین روزها واکسن میلاد نور که متعلق به وزارت دفاع است مجوز انسانی را دریافت خواهد کرد، خوشبختانه تمام زیرساخت‌های تولیدی آن همزمان درحال پیشرفت است و امیدوارم تا سه ماه آینده سه زیرساخت تولید بزرگ واکسن در کشور راه‌اندازی می‌شود که وزارت دفاع، بنیاد برکت و یکی از بانک‌ها در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. خوشبختانه با دستور سرلشگر باقری و وزیر دفاع از واکسن‌سازی حمایت خوبی صورت گرفت.
ساخت واکسن مستلزم هزینه است و فقط تست حیوانی واکسن بر روی 10 میمون حدودا دو میلیارد تومان هزینه دارد بنابراین تولید واکسن هزینه‌بر است و نیازمند پشتیبانی قوی است و خوشبختانه این سه نهاد در این خصوص سرمایه‌گذاری مناسبی انجام داده‌اند و امیدوارم یکی از قطب‌های تولید واکسن تبدیل شویم.
*در صورت آغاز تولید انبوه واکسن‌های داخلی نیازی به واردات واکسن خواهیم داشت؟
اگر واکسن‌های رازی، میلاد نور و بنیاد برکت تولید خود را آغاز کنند نیاز کشور مرتفع خواهد شد و دیگر نیازی به واردات واکسن کرونا نخواهیم داشت.
*در زمینه تولید واکسن با فناوری mRNA هم اقدامی در کشور انجام شده است؟
یکی از واکسن‌هایی که خرداد ماه به بازار خواهد آمد واکسنی است که از فناوری مشابه واکسن مدرنای آمریکا استفاده کرده است و درحال گذراندن مراحل آزمایشگاهی است که امیدواریم از خرداد ماه وارد بازار شود.
*همکاری در زمینه تولید مشترک واکسن به غیر از کشور کوبا با چه کشورهایی در دستور کار قرار دارد؟
دو واکسن انتقال فناوری داریم که یکی از آنها از کشور روسیه و دیگری از کشور کوبا انجام خواهد شد و پیوست انتقال فناوری آن در ایران انجام می‌شود و به تولید انبوه خواهد رسید.
*اگر فردی در تزریق اول واکسن ایرانی دریافت کند می‌تواند در فازهای بعدی واکسن خارجی دریافت کند؟
هنوز اطلاعات مربوط به تلفیق واکسن را از لحاظ علمی نداریم و این موضوع نیازمند کار تحقیقاتی است و یکی از شرکت‌ها این موضوع را روی کودکان آغاز کرده است پیشنهاد ما این است که اگر فردی در شش ماه اخیر واکسن دریافت کرده است برای فاز دوم می‌تواند واکسن کوبایی را دریافت کند اما این موضوع قطعی نیست و تحقیات در این زمینه تکمیل نشده است.
* این انتقاد از سوی برخی افراد مطرح می‌شود که کشورمان دیر به موضوع تولید واکسن ورود کرد این موضوع را تایید می‌کنید؟
در حوزه واکسن با وقفه‌ای شش‌ماهه وارد عمل شدیم. توانمندی لازم در کشور وجود داشت و هم متخصصان مشغول انجام تحقیقات بودند اما اتفاقی که در کشورهای دیگر موجب شتاب بالای روند تحقیقات و تولید واکسن شد، پیش‌خرید واکسن از شرکت‌هایی بود که در حال تحقیقات بودند؛ واکسنی که در آن زمان هنوز وجود نداشت و حتی وارد مرحله اول بررسی بالینی نیز نشده‌بود.
شرکت‌های مدرنا، بایوان‌تک، واکسن هند و... چند میلیون دوز از واکسن‌شان از سوی شرکت‌های بزرگ یا نهادهای دولتی پیش‌خرید شد. علتش هم این بود که ممکن بود این تحقیقات با شکست روبه‌رو شود. بنابراین اگر از آنها پشتیبانی نمی‌شد، تمام ریسک متوجه شرکت تولیدکننده‌بود و کسی راضی نمی‌شد این حجم از ریسک را به خود وارد کند، به این امید که شاید واکسنش کارایی لازم را نشان داد.
اگر دولت ما هم اعلام می‌کرد اگر شرکتی آمادگی کار روی واکسن را دارد، ۱۰میلیون دوز از واکسنش را می‌خریم، قطعا کار تحقیقات با سرعت بیشتری انجام می‌شد.
*برنامه واکسیناسیون، اجباری خواهد شد؟
هنوز در این مورد تصمیم‌گیری نشده‌است. پیش از واکسیناسیون باید پیمایش‌های علمی انجام شود تا میزان آمادگی جامعه برای واکسیناسیون مشخص شود هرچند که فعلا بر اساس اعلام وزارت بهداشت واکسن کرونا اجباری نیست.
* با توجه به هجمه‌ها‌یی که گاهی علیه واکسن در کشور ایجاد می‌شود، فکر می‌کنید چطور می‌توان امنیت‌خاطر عمومی را برای اجرای برنامه واکسیناسیون به جامعه بازگرداند؟
تمام این نگرانی‌ها و دلواپسی‌ها پیش از آن که واکسیناسیونی در کشور شروع شده‌باشد رخ داده‌است. ارائه گزارش شفاف از نتایج واکسیناسیون در جلب اعتماد عمومی نقش مهمی در جلب اعتماد عمومی دارد.
* مزیت مهم واکسن ایرانی نسبت به نمونه‌های خارجی چه خواهد بود؟
مطمئن باشید وقتی نتایج کارآزمایی‌های بالینی این واکسن‌ها به صورت علمی منتشر شود و در اختیار متخصصان قرار بگیرد، افرادی که می‌گفتند واکسن ایرانی نمی‌زنند، خواهان واکسن ایرانی خواهند بود. حساسیت‌های موجود در حوزه فرآورده‌های زیستی و زیست‌فناوری به گونه‌ای است که بهتر است به تولیدات خارجی اعتماد نکنیم و تولید زیر چشم‌مان انجام شود، زیرا قطعا آن نظارت و دقتی که ما برای تولیدات داخلی داریم، شرکت‌های خارجی برای ما ندارند.
برخی شرکت‌ها الزاما همان کیفیتی را که برای مصارف خود در نظر می‌گیرند برای سفارش ما لحاظ نمی‌کنند. برای مثال به ما می‌گویند از پایگاه هند خود به شما واکسن می‌دهیم. پس شاید نمونه‌ای که به ما می‌فروشند با نمونه مصرفی‌شان هم‌کیفیت نباشد. بنابراین در شرایطی که این توانمندی به‌خوبی در کشور وجود دارد، اعتماد کامل و سرسپردگی به کشورهای دیگر و یک محصول خاص جایز نیست. بلکه باید سبدی از محصولات را در دست داشته‌باشیم و بر اساس نتایج علمی به دست‌آمده، هوشمندانه وارد عمل شویم.
انتهای خبر/